"ŁÓDŹ z Łodzi" we Wrocławiu

Wystawa „ŁÓDŹ, z Łodzi” jest już trzecią organizowaną przez nasze pracownie rzeźby wystawą, tematycznie związaną z pojęciem Łodzi, jako miasta w ujęciu problemu zarówno w charakterze społecznym, a także, co wynikało z niedawnej historii również narodowościowym. Jest także wystawą, która poszerza ten temat o pojęcie przedmiotu związanego z wodą i z tym miastem, które, choć nie posiada rzeki, ale ma Łódź w herbie.

Paradoks historii tego miasta polegał na tym, www.bestclock.cn że powstało ono dzięki wodzie potrzebnej do rozwoju przemysłu, który zdecydował o jej tożsamości, a który na przestrzeni stu lat swego rozwoju całą tę masę dziesiątek rzek unicestwił.

Poprzednie dwie wystawy dotyczące tematu Łodzi, to zorganizowana na przełomie 2011 i 2012 roku wystawa „Łódź – Miasto Transgraniczne”, oraz jesienią tego roku projekt artystyczny i wystawa „Łódź Miasto Transgraniczne – Sztuka Transmedialna”.

Obecny projekt artystyczny „ŁÓDŹ z Łodzi” zakładał w swoich założeniach wspólna pracę pedagogów i studentów z dwóch pracowni rzeźby. Wystawa „ŁÓDŹ z Łodzi” obejmuje więc zarówno prace kursowe studentów na ten temat, zrealizowane w obu pracowniach rzeźby Wydziału Sztuk Wizualnych w latach 2011 – 2013, a także prac pedagogów wykładających w tych pracowniach.

Wystawa „ŁÓDŹ,  z Łodzi” prezentowana była w Strzegomskim Centrum Kultury w ramach Dni Kamienia latem 2013 roku. Projekt „ŁÓDŹ, z Łodzi” kontynuowany był później podczas V Międzynarodowego sympozjum im. K. Kobro w Centrum rzeźby Polskiej w Orońsku we wrześniu 2013 r.

Tegoroczne sympozjum stało się więc integralną częścią projektu, poszerzając horyzont spojrzenia na problem, rzeźbiarskimi realizacjami zaproszonych pedagogów i studentów. Myśl wystawy o Łodzi zrodziła się podczas organizowania w ASP w Łodzi wystawy prac Pracowni Rzeźby i Działań w Przestrzeni z okazji X Festiwalu Nauki Techniki i Sztuki w 2010 r.

Ponieważ festiwal co roku prezentuje mieszkańcom naszego miasta dokonania łódzkich wyższych uczelni, zadaliśmy sobie pytanie jakim naprawdę ważnym tematem, my jako Akademia Sztuk Pięknych, środowisko twórców i naukowców, mentalnie i zawodowo uczulonych na problemy humanistyczne, etyczne i estetyczne moglibyśmy skupić uwagę łodzian, poszerzając jednocześnie krąg dyskusji nad sprawą będącą dla samego środowiska niemalże podstawową.

Uznaliśmy wtedy, że skupimy się, jako pracownia, przez pewien czas nad problem Łodzi, jako miasta w ujęciu rzeźbiarskim z silnymi społecznymi i urbanistyczno – architektonicznymi odniesieniami. Tak powstał projekt wystawy, który dzisiaj Państwu prezentujemy.

Obecne na niej rzeźby, obiekty i instalacje są zarówno interpretacjami semantycznego odbioru nazwy miasta , jak i przede wszystkim jej złożonej historii i teraźniejszości.

Budują jego obraz od momentu jej autentycznej transgraniczności kiedy do 1915r. była miastem czterech, potem do 1944 r. trzech kultur, aby wreszcie od 1945 r. stać się miastem jednokulturowym. Są próbą określania tempa i jakości zmian, jakie dokonały się lub nie w tym czasie w Łodzi. Dla nas, prowadzących pracownię rzeźby i budujących tę wystawę, stało się bardzo intrygujące, jak fakty te zostały odebrane przez studiujących w ASP młodych ludzi, którzy w większości nie są łodzianami i tego, jak widzą oni Łódź współczesną.

Jaki zatem obraz wyłania się z tej oceny?

Pierwszą refleksją jest widoczny rodzaj żalu za utraconą wielokulturowością, różnorodnością i żywiołowością miasta, które kiedyś stanowiło tygiel narodowościowy, kulturowy i architektoniczny dynamicznie się rozwijając. Opinia ta jest tematem wielu prac na tej wystawie, więc choć wiemy, że kiedyś było to źródłem wielu napięć narodowościowych i społecznych, jesteśmy jednocześnie świadkami naturalnego po tylu latach procesu „naprawiania” i idealizacji historii. 

Drugą charakterystyczną cechą wielu prac jest bardzo czytelny obraz traumy po mieście, które z miasta drapieżnego, ale dynamicznego w swej dwudziestowiecznej historii zmieniało się marginalizując i popadając jednocześnie w kolejne kryzysy.

Pierwszy raz w trakcie I Wojny Światowej, na skutek głównie rabunków wojsk okupacyjnych, później kryzysu eksportowego na rynek wschodni, wywołanego upadkiem ekonomicznym Rosji po rewolucji bolszewickiej, później kryzysu światowego lat 30-tych. Potem latami okupacji, następnie wprowadzenia w powojennej Polsce systemu komunistycznego z gospodarka planową, wreszcie po 1989 roku, upadku ekonomicznego miasta związanego z włókienniczą monokulturą przemysłową, bezrobociem i degradacją wielu obszarów życia.

Pomimo charakterystycznej nostalgii związanej z  historycznymi zaniedbaniami, całość analizy materiału tej wystawy jest paradoksalnie pozytywna. Z tego artystycznego projektu przebija zainteresowanie architektura miasta. Wynika to z jej olbrzymiej oryginalności – zarówno tej bardziej reprezentacyjnej, z ulic Piotrkowskiej, Narutowicza, czy Sienkiewicza, jaki i tej wykluczonej, z Bałut i Widzewa. Pierwsza fascynowała autorów prac bogatą i atrakcyjną, eklektyczną formą, zbudowaną na wiedzy i świadomości historii sztuki i stylów w architekturze, druga specyficznym „romantyzmem” i rodzajem architektonicznej”arte povera”.

Przy okazji realizacji tej wystawy długo rozmawialiśmy pomiędzy sobą o tym, jakim to miasto widzą w następnej dekadzie młodzi ludzie. Konkluzje co do jego przyszłości mamy neutralne lub raczej pozytywne. Po pierwsze – to duże miasto w środku Polski posiada potencjał.  Stanowią go ludzie, szczególnie ci młodzi, wykształceni na wielu wyższych uczelniach, również w kilku uczelniach artystycznych. Po drugie wielki potencjał mieści się w instytucjach kultury i sztuki. Uczestnicząc w projektach Muzeum Sztuki, oglądając kolejne odsłony Festiwalu Designu, czy Festiwalu Fotografii nie mamy w tym względzie żadnych wątpliwości. Współtworzą go naturalnie również inne galerie, Filharmonia Łódzka oraz inicjatywy i projekty kulturalne.

W roku 2014 wystawa ta będzie prezentowana również w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.

----

Źródło: materiały prasowe organizatora.