Dwa miasta – jedna opowieść

W swojej opowieści, Lev Stern, dużo uwagi poświęca architekturze, zarówno całego miasta, jak i pojedynczych kamienic i podwórek, dostrzegając architektoniczny ład nawet w wieży, stworzonej z poukładanych jeden na drugim, sześciu fortepianów. Z dziecięcych podróży po Breslau wspomina Halę Stulecia i Most Grunwaldzki, jawiące mu się jako najbardziej zadziwiające budowle na świecie. W pewnym momencie stwierdza wprost, że to Wrocław ukształtował go jako artystę i wymodelował jego rozumienie sztuki. „To właśnie powojenny Wrocław ukształtował moją wyobraźnię artystyczną”, mówi.

Autor wspomina Wrocław jakiego ani my, przyjezdni, ani nawet nasi rodzice nie mogli zobaczyć. Przekazuje cenną relację z historii miasta, dotyka problemu gorzkich stosunków polsko-żydowsko-niemieckich, będących ważnym elementem życia codziennego Breslau.

Główną osią książki jest jednak zgoła odmienny problem - utrata własnego miejsca w świecie i ból z tym związany. Młody Stern, człowiek wyrwany „z korzeniami” i przeniesiony do innego świata długo nie może poradzić sobie z rozłąką z Polską, z Wrocławiem. Zmaga się z szokiem i niedowierzaniem, poczuciem wyobcowania i dystansem, jaki tworzy się pomiędzy nim a Jerozolimą, tak różną od tego, co dotychczas było mu znane.

Książka napisana jest pięknym językiem, pełnym różnorodnych epitetów, artystycznych metafor i trafnych porównań. Świeżość, wielobarwność i bogactwo opisów (i) przeżyć bohatera sprawia,  że „Wrocław-Jerozolima-Wrocław” czyta się z przyjemnością. Podział książki na krótkie rozdziały nadaje historii dynamizmu, a reprodukcje obrazów Lva Sterna, ilustrujące każdą kolejną część pozycji, dodatkowo wzbogacają wydanie.

Pomimo drobnych błędów – brakujących gdzieniegdzie ogonków i przecinków – pozycja wydana przez Via Nova zasługuje na zainteresowanie nawet tych najbardziej wymagających czytelników.